Tư Vấn Sức Khỏe No5

Ai dễ mắc đái tháo đường thai kỳ? Những người có nguy cơ cao bị đái tháo đường thai kỳ là người bị béo phì, tiền sử gia đình có người bị đái tháo đường, bị rối loạn dung nạp glucose hoặc đái tháo đường thai kỳ trước đó, mắc hội chứng buồng trứng đa nang, tiền sử sinh con to, đa ối, có đường trong nước tiểu. Ngoài ra, những người bị thai lưu nhiều lần, thai dị tật, con to hoặc ở những người có lối sống ít vận động, béo phì, tăng huyết áp cũng có nguy cơ cao mắc đái tháo đường khi mang thai. Những nguy cơ có thể xảy ra Nếu không kiểm soát được đường huyết tốt, bệnh đái tháo đường có thể gây ra các nguy cơ sau: Đối với mẹ có thể gây bệnh lý thận, tiền sản giật, đa ối, bệnh lý tim mạch, sinh khó, nguy cơ phải sinh mổ cao... Đối với con có thể gây sảy thai, thai chết trong bụng mà không rõ lý do, thai nhi của các bà mẹ được kiểm soát đường huyết kém có trọng lượng to so với tuổi thai hoặc ngược lại thai của một số bà mẹ bị đái tháo đường lâu, đã có biến chứng mạch máu thường bị kém phát tri

( Thanh Hằng - TP.HCM) Nhân xơ tử cung là một bệnh lý thường gặp trong phụ khoa, bệnh thường gọi trong dân gian, nhưng thực chất theo các nhà khoa học thì đây là bệnh u cơ trơn của tử cung. Bệnh lành tính, tạo thành các u cục nằm ở những vị trí khác nhau ở tử cung và chiếm một tỉ lệ khá cao ở nữ giới, nhất là giai đoạn bước vào thời kỳ tiền mãn kinh. Theo kết quả thống kê của các nhà y học Việt Nam, bệnh thường gặp ở độ tuổi 45 - 50. Ở vào giai đoạn này, kinh nguyệt của người phụ nữ bắt đầu không đều, tháng có tháng không, lúc dài ngày lúc ngắn ngày, có khi có 2 lần ra huyết trong một tháng. Gặp phải tình trạng này, chị em nên đi khám để làm rõ nguyên nhân. Khi được thăm khám, thấy tử cung lớn hơn so với kích thước bình thường, tử cung có khi gồ lên cao hơn, có thể cứng chắc hơn. Quá trình thăm khám chị em thường được chỉ định siêu âm qua ngả bụng hoặc ngả âm đạo, kết quả siêu âm, có thể phát hiện được các khối tạo thành nhân xơ với các vị trí, kích thước, mật độ khác nhau ở tùy từng

Hầu hết phụ nữ bị bệnh động kinh có thể có thai và có một em bé khỏe mạnh. Tuy nhiên, trong suốt quá trình thai nghén cần phải được theo dõi cẩn thận và dùng thuốc thích hợp, vì bệnh động kinh trong khi mang thai tiềm ẩn nhiều nguy cơ. Đối với mẹ, do mang thai nên quá trình dùng thuốc để điều trị bệnh cũng hạn chế và có tính lựa chọn nên kiểm soát bệnh tật không hiệu quả bằng người tuân thủ phác đồ uống thuốc kháng động kinh. Đối với con, do mẹ mắc bệnh động kinh nên nguy cơ bị sảy thai, đẻ non cao hơn do những chấn thương vùng bụng trong cơn động kinh và gia tăng tỷ lệ thai chết lưu. Mặt khác, nếu trẻ sinh ra từ mẹ mắc bệnh động kinh có nguy cơ bị chậm phát triển trí tuệ và di truyền bệnh động kinh từ mẹ nên trẻ sẽ có các cơn co giật giống động kinh ở tỷ lệ cao gấp 2 lần. Vì vậy, với phụ nữa mắc bệnh cần thực hiện tốt các biện pháp trước khi mang thai để giảm thiểu rủi ro. Trước hết, cần điều trị bệnh động kinh trước hai năm bằng cách uống thuốc kháng động kinh được bác s

Vợ tôi mang thai được 7 tháng. Tôi nghe nói có nhiều trường hợp bị vỡ ối non nên rất lo lắng. Vậy xin bác sĩ cho biết nguyên nhân và yếu tố nào gây nên tình trạng vỡ ối non? Văn Hùng (An Giang) Ối vỡ non là một biến cố trong quá trình thai kỳ, là mối lo lắng của các bà mẹ khi mang thai. Ối vỡ non dẫn đến sinh non và gây ra hàng loạt các biến chứng cho thai nhi như: nhiễm khuẩn ối, nhiễm khuẩn bào thai, hội chứng suy hô hấp, xuất huyết não thất, xuất huyết giảm tiểu cầu, hoại tử ruột, nhiễm khuẩn huyết và bất thường chức năng vận động, thần kinh. Hiện nay, một số các yếu tố nguy cơ gây ra ối vỡ non đã có những bằng chứng xác thực. Các bệnh lây truyền qua đường tình dục như: giang mai, lậu, Herpes sinh dục... và các bệnh nhiễm khuẩn đường sinh dục dưới như viêm âm đạo do vi khuẩn, do nấm, do Trichomonas, viêm cổ tử cung... là thủ phạm đóng vai trò trong vỡ ối non. Ngoài ra còn có các nguyên nhân làm ối vỡ non như: ngôi thai bất thường, ngôi ngang, ngôi mông, nhau tiền đạo, đa ối, đa tha

Phạm Thị Anh Thư (anhthu1288@gmail.com) U nang buồng trứng thường chỉ được phát hiện khi đi khám phụ khoa, siêu âm một số bệnh khác hoặc qua kiểm tra sức khỏe tổng quát. Tuy nhiên có một số trường hợp xuất hiện các triệu chứng: rối loạn kinh nguyệt như rong kinh, rong huyết, đau bụng... Một số trường hợp mới đầu là u lành tính, nhưng nếu được phát hiện muộn hoặc không tiến hành chữa trị kịp thời có thể dẫn đến u ác tính (tuy ít). Thỉnh thoảng gặp một số trường hợp gọi là u quái buồng trứng (những khối u này khi xẻ ra, bên trong có cả tóc, sụn, xương)... Biến chứng thường gặp của u nang buồng trứng là: xoắn cuống khối u (gây đau bụng dữ dội); vỡ u (ngoài đau bụng, còn gây xuất huyết trong); chèn ép các cơ quan lân cận như đường tiêu hóa (gây rối loạn tiêu hóa), đường tiết niệu, bàng quang (gây khó tiểu, bí tiểu)...; hoặc hóa thành u ác tính... Có rất nhiều cách để chữa u nang buồng trứng, tuy nhiên phụ thuộc nhiều vào kích thước, các dạng nang, lứa tuổi và tình trạng sức khỏe của p

Ngày 10/11, Bộ Y tế phối hợp với Quỹ Dân số Liên Hợp Quốc tại Việt Nam tổ chức hội thảo phổ biến kế hoạch hành động quốc gia về dự phòng và kiểm soát UTCTC tại Việt Nam giai đoạn 2016-2025. Thứ trưởng Bộ Y tế Lê Quang Cường cho biết: Với sự hỗ trợ của Quỹ Dân số Liên Hợp Quốc (UNFPA), Bộ Y tế đã xây dựng và ban hành kế hoạch hành động quốc gia về dự phòng và kiểm soát UTCTC giai đoạn 2016-2015. Kế hoạch hành động đưa ra những phương hướng, giải pháp và hoạt động chính để thực hiện có hiệu quả việc phòng ngừa, phát hiện sớm và điều trị kịp thời UTCTC tại Việt Nam. Tử vong do ung thư cổ tử cung tăng gấp đôi do biến chứng thai sản UTCTC vẫn là mối quan tâm sức khỏe cộng đồng và tiếp tục đe dọa cuộc sống và sức khỏe của phụ nữ. Trên toàn thế giới, UTCTC là loại ung thư đứng thứ 3 trong số các loại ung thư phổ biến ở phụ nữ. Trong năm 2012, khoảng 275.000 phụ nữ chết vì UTCTC và hơn 85% các trường hợp tử vong xảy ra ở các nước có thu nhập thấp và thu nhập trung bình, nơi mà phụ nữ thường kh

1. Giảm thiểu thực phẩm gây tăng chỉ số đường huyết Ăn những loại thực phẩm có khả năng làm tăng chỉ số đường huyết (GI – Chỉ số phản ánh tốc độ làm tăng đường huyết sau khi ăn) được cho là tiềm ẩn nguy cơ thúc đẩy khối u xơ tử cung phát triển. Lý do là bởi vì chúng sẽ khiến nồng độ yếu tố tăng trưởng giống Insulin-1 (IGF-1) cao lên. Nghiên cứu trong ống nghiệm cho thấy, tế bào khối u xơ tử cung sinh sôi nảy nở nếu có sự hiện diện của IGF – 1. Do vậy, chị em bị u xơ nên hạn chế ăn những thực phẩm có chỉ số GI cao như: gạo trắng, bánh mì, bánh gạo, khoai tây chiên,... Khoai tây chiên có thể chứa chỉ số GI cao 2. Hạn chế thực phẩm giàu hormone estrogen Do estrogen bị nghi ngờ có mối liên quan đến sự xuất hiện và làm tăng kích thước u xơ tử cung, nên bất kỳ yếu tố nào dẫn đến gia tăng hormone này cũng cần được loại bỏ. Mặt khác, các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, khi estrogen giảm thì phụ nữ ít có nguy cơ mắc u xơ tử cung . Do vậy, người bệnh cần giảm lượng thực phẩm chứa nhiều estrogen và bổ

Trong thập kỷ qua, Việt Nam đã đạt được sự tiến bộ vượt bậc về tỷ lệ sống sót bà mẹ và trẻ sơ sinh thông qua nỗ lực tăng cường tính sẵn có của dịch vụ chăm sóc sức khỏe và tiếp cận tốt hơn với dịch vụ chăm sóc trước sinh trên toàn quốc. Mặc dù đã đạt được những cải thiện đáng kể nhưng tình trạng sức khỏe và tỷ lệ tử vong giữa các vùng miền và giữa các nhóm dân tộc thiểu số tại Việt Nam vẫn còn tồn tại sự chênh lệch đáng kể. Chất lượng của công tác chăm sóc sức khỏe và cung cấp dịch vụ y tế cho bà mẹ và trẻ sơ sinh vẫn còn thấp tại các khu vực nghèo nhất và nhiều trở ngại nhất trên cả nước. Tại 62 huyện nghèo nhất cả nước, đồng thời là nơi sinh sống của đa số phụ nữ người dân tộc thiểu số, tỷ lệ tử vong mẹ cao hơn gấp 3 lần so với tỷ lệ tử vong trung bình trên toàn quốc, với 157 trường hợp tử vong trên 100.000 trẻ trẻ sống. Năm 2014, tỷ lệ tử vong của nhóm trẻ dưới 5 tuổi trong cộng đồng dân tộc thiểu số ở mức 53/1.000 trẻ đẻ sống, cao hơn 2,5 lần so với tỷ lệ tử vong cùng nhóm trên toà

Theo thống kê, cứ 100 trẻ sinh ra và sống được thì có đến 12 trẻ sinh non, hậu quả sinh non là trẻ phải đối mặt với nhiễm trùng, khả năng thích nghi kém với môi trường sống ngoài tử cung, vì cơ thể chưa hoàn thiện; sinh non cũng là nguyên nhân chính gây tử vong trẻ sơ sinh tại các quốc gia đã phát triển, làm tiêu tốn một khoản ngân sách không nhỏ cho việc chăm sóc các trẻ sơ sinh non tháng này. Trì hoãn chuyển dạ sinh non có thể làm giảm tỉ lệ các biến chứng này, do cải thiện sự phát triển và trưởng thành của các cơ quan và hệ thống, đủ thời gian cho liệu pháp glucocorticoid trước sinh có hiệu quả, góp phần làm giảm suất độ và độ nặng của hội chứng suy hô hấp ở trẻ sơ sinh, đồng thời cho phép chuyển tuyến đến nơi có đơn vị chăm sóc sơ sinh tích cực. 80% số thai phụ có triệu chứng và nghi ngờ dọa sinh non, đã không diễn tiến đến sinh non Chẩn đoán dọa sinh non Không phải tất cả thai phụ có cơn co tử cung dọa sinh non sẽ diễn tiến sinh non. Nhiều nghiên cứu cho thấy 80% số thai phụ có tr

Kinh nguyệt là hiện tượng sinh lý bình thường của các bạn nữ khi đến tuổi dậy thì. Trong những ngày có kinh, nhiều người chỉ có cảm giác hơi khó chịu ở bụng dưới, hơi cương tức ngực,… nhưng đối với một số người có triệu chứng đau tức bụng dưới, đôi khi đau quằn quại kèm theo đau thắt lưng, đau ngực, buồn nôn, rối loạn tiêu hóa,… ảnh hưởng rất lớn đến công việc và sinh hoạt. Có rất nhiều nguyên nhân gây ra đau bụng khi hành kinh, có thể do sự co thắt quá độ của tử cung, hàm lượng chất prostaglandin (PG) trong máu kinh nguyệt và nội mạc tử cung tăng cao, một số bệnh lý như: lạc nội mạc tử cung, u dưới niêm mạc tử cung, dính khoang tử cung… Cơn đau bụng kinh gây mệt mỏi, ảnh hưởng đến công việc và sinh hoạt. Nếu đau bụng kinh diễn ra thường xuyên và kéo dài, người bệnh nên đến cơ sở y tế chuyên Sản phụ khoa để khám xác định nguyên nhân và được tư vấn điều trị. Ngoài ra để làm giảm cơn đau bụng kinh có thể áp dụng một số biện pháp đơn giản sau: Vệ sinh kinh nguyệt đúng cách Vào những ngày

Sau khi sinh, thai phụ thường có hiện tượng bầu vú căng và đau, sữa không chảy ra được do ống tuyến sữa bị tắc, nứt núm vú và tụt đầu vú... lần đầu làm mẹ, với biết bao bỡ ngỡ, đau nhức, lo lắng. Để không làm ảnh hưởng đến nguồn sữa cho bé và sức khỏe của mẹ, bài viết dưới đây sẽ giúp bạn xử trí đúng cách những hiện tượng thường gặp ở bầu vú sau sinh. Bầu vú căng, đau, tắc tia sữa Vài ngày sau sinh, bà mẹ cảm thấy vú nóng, nặng và cứng. Sữa bắt đầu được tiết ra, đồng thời ống lym-phô ở tuyến vú và mạch máu căng lên chèn vào các tuyến vú làm các tia sữa trong tuyến vú bị nghẽn lại đôi khi vú căng sữa có cảm giác như nổi cục, mặc dù dịch sữa vẫn được tiết ra. Ðây là hiện tượng căng sữa bình thường, khi người mẹ cảm thấy bầu vú bị cương lên, hơi đau thì nên cho trẻ bú nhiều lần để hút bớt sữa ra, hoặc dùng tay nắn nhẹ vắt sữa ra. Trong vòng 1 - 2 ngày, vú mẹ sẽ tự điều chỉnh theo nhu cầu của trẻ và sẽ hết căng. Nhân viên y tế hướng dẫn bà mẹ cho con bú đúng cách. Nếu bầu sữa cương cứng, đ

Chất lượng trứng và tinh trùng kém Trứng và tinh trùng không thể phát triển đầy đủ nếu dinh dưỡng kém hoặc tuổi cao. Không hấp thu đủ một số khoáng chất như kẽm hoặc selen và những vitamin, khoáng chất khác trong chế độ ăn có thể làm giảm chất lượng trứng và tinh trùng. Phụ nữ thậm chí có thể bị sảy thai nếu tinh trùng không tốt. Do vậy hãy tập trung vào chế độ ăn của bạn. Suy giáp Nếu bạn có tuyến giáp hoạt động kém, điều này có nghĩa các hormon tuyến giáp không được tiết ra đủ trong cơ thể, do đó có thể gây sảy thai nhiều lần và thậm chí là khó khăn trong việc thụ thai. Đường huyết cao Ở một số phụ nữ mang thai, lượng đường huyết cao bất thường nhưng không được phát hiện. Đường huyết tăng có thể dẫn tới sảy thai. Vì vậy, hãy kiểm tra đường huyết khi mang thai để tránh các biến chứng và sảy thai. Các rối loạn miễn dịch Đôi khi, lý do gây sảy thai có thể rất phức tạp. Điều này có nghĩa có vấn đề với một số enzym có tên là các enzym phospholipid. Trong trường hợp này, một số cục máu đô

Tháng trước em có kinh ngày 23, tháng này do có việc bận nên em muốn dời ngày kinh (kinh nguyệt của em là 28 ngày) nên em uống thuốc từ ngày 20-29 thì dừng và ngày 30 vợ chồng em có quan hệ, vậy em có thai không? Linh (trankhanhlinh220595@gmail.com) Thuốc uống tránh thai ngoài tác dụng tránh thai, trong sản khoa còn dùng điều trị tạo vòng kinh nhân tạo, uống để dời ngày kinh nguyệt... Theo nguyên tắc, khi dùng thuốc tránh thai hằng ngày thì ngày nào cũng phải uống mới có tác dụng tránh thai và được khuyến cáo uống vào ngày thứ 3 sau khi thấy kinh. Còn trường hợp của em là uống để dời ngày kinh nên nếu đang uống mà ngừng không uống nữa khoảng một vài ngày sau sẽ thấy kinh nguyệt. Theo thư em thì em chỉ uống thuốc có 10 ngày (từ 20-29) lại ngừng thì chỉ có tác dụng dời ngày kinh chứ không thể tránh được thai. Vì vậy nếu thấy trễ kinh 7-10 ngày em cần kiểm tra bằng que thử hoặc siêu âm xem có thai không để có cách giải quyết thai ngoài ý muốn sớm. BS. Kim Oanh

Mời các bạn theo dõi chương trình Ở tuổi tiền mãn kinh 40+, mãn kinh 50+, buồng trứng lão hóa làm nội tiết tố nữ suy giảm, khiến chị em gặp nhiều rối loạn về tâm lý và sinh lý như khô âm đạo, bốc hỏa, giảm trí nhớ, mất ngủ và trầm cảm, mất ham muốn tình dục… Nội tiết tố nữ estrogen có vai trò quan trọng cho sức khỏe phụ nữ. Sự thiếu hụt estrogen khiến cơ thể có nhiều thay đổi và ở mỗi độ tuổi có ảnh hưởng khác nhau. Tình trạng thiếu estrogen có thể xảy ra ở mỗi độ tuổi khác nhau từ độ tuổi dậy thì, độ tuổi sinh sản, nhưng thường xảy ra ở phụ nữ bước sang giai đoạn tiền mãn kinh và mãn kinh. Đây là điều không thể tránh khỏi do sự lão hóa của các cơ quan sinh sản như buồng trứng, tử cung. Sự thiếu hụt trong giai đoạn này gây ra nhiều rối loạn về sinh lý, làm suy giảm hệ miễn dịch và sức khỏe phụ nữ. Loãng xương và nguy cơ mắc các bệnh về tim mạch, thận luôn đe dọa cuộc sống chị em. Làn da bị nám, sạm đen và nhăn nheo, chùng xuống. Vậy làm sao để khắc phục những khó chịu này để giúp chị e

Tôi 45 tuổi, đang ở giai đoạn tiền mãn kinh. Tôi thường xuyên kiểm tra sức khỏe của mình, nhất là vùng ngực, vì biết rằng ở độ tuổi này rất dễ mắc ung thư vú. Khoảng 3 tháng gần đây ở cả hai bên ngực tôi xuất hiện một nang mềm, không đau. Tôi đi khám bệnh, bác sĩ nói bị dị sản nang. Xin bác sĩ giải thích rõ hơn về căn bệnh này. Dương Thanh Hoa (Nghệ An) Dị sản sợi - nang, bệnh Reclus, dị sản nang - hay dân gian vẫn gọi bệnh “cục hạch” là bệnh u nang lành tính mà phụ nữ trung niên rất dễ mắc. Các cục hạch (nang) chứa đầy dịch này thực chất là một hốc do một đoạn của ống dẫn sữa nở ra. Số lượng nang này nhiều hay ít tùy người và tùy lúc. Thường thì kích thước lớn nhỏ không đều, đường kính từ vài mm đến vài cm hoặc to hơn. Các nang này không đau và rất khó phát hiện. Chỉ có các nang chứa nhiều dịch, to đến một mức nào đó hoặc nằm sát dưới da thì mới sờ thấy. Phần lớn người bệnh tự phát hiện thấy khi nằm sấp đè lên ngực hay chà xát trong lúc tắm, vì những lúc đó nang vú căng lên. Tuy một

1. Quên uống thuốc tránh thai Quên dùng thuốc tránh thai và cần phải tăng gấp đôi liều trong ngày tiếp theo hoặc quên một vài lần trong kỳ có thể làm rối loạn kinh nguyệt. Hàm lượng hormon thay đổi thất thường có thể khiến kinh nguyệt xuất hiện bất thường. Điều tương tự có thể xảy ra nếu bạn thay đổi các loại thuốc tránh thai nhanh chóng. 2. Ăn thực phẩm nhiều muối và chất béo Tất nhiên, bạn có thể thèm những loại thực phẩm này trong thời kỳ kinh nguyệt. Nhưng nếu bạn bị trướng bụng và đau bụng, tốt nhất là nên hạn chế. Thực phẩm nhiều muối làm tăng khả năng giữ nước và có thể gây trướng bụng đầy hơi. Nhiều sản phẩm từ động vật chứa axit arcidonic hoặc axit béo không bão hòa và bạn cần hạn chế những sản phẩm này vì chúng có thể làm tăng sản xuất prostaglandin, là các chất hóa học khiến tử cung bị co hẹp lại gây nên những cơn đau trong kỳ kinh. 3. Thiếu ngủ Nếu bạn không ngủ đủ, cơ thể sẽ giải phóng nhiều hormon stress cortisol, từ đó ảnh hưởng tới hoạt động của tuyến yên. Tuyến yên điề

(Tiếp theo kỳ trước) Những biến chứng ở trẻ sơ sinh có bà mẹ bị ĐTĐ Phát triển: Kiểm soát đường huyết của mẹ kém có thể tiên đoán được trẻ sơ sinh sẽ nặng cân (cân nặng lúc sinh lớn hơn 90 bách phân vị hay > 4.000g ở trẻ đủ tháng). Tần suất khoảng 15 - 45% thai kỳ ĐTĐ. Sau sinh, mỗi trẻ nên vẽ biểu đồ về cân nặng, chiều cao, vòng đầu trên đường cong phát triển. Tuy nhiên, nhiều trẻ sinh ra từ bà mẹ bình thường cũng có thể lớn cân hơn so với tuổi thai, nhưng trẻ IDM gia tăng khối lượng mỡ nên có cân nặng cao bách phân vị hơn so với chiều dài và vòng đầu so với tuổi thai. Trẻ IDM bị chậm tăng trưởng trong tử cung cũng nên vẽ lên biểu đồ tăng trưởng để đánh giá mức độ suy dinh dưỡng. Những dấu hiệu lâm sàng của những trẻ này bao gồm: thể trạng suy kiệt, khối lượng mỡ và protein cơ thể giảm. Trẻ có chỉ số chu vi cánh tay/ vòng đầu bất thường có nguy cơ cao rối loạn chuyển hóa và diễn tiến nên được theo dõi sát sao. Sau sinh, trẻ IDM trải qua một giai đoạn ngưng đột ngột sự cung cấp gluc

Tôi 37 tuổi, đang mang thai cháu đầu được 29 tuần. Tôi thấy rất nhiều người nói về sự nguy hiểm của nhau cài răng lược. Xin bác sĩ tư vấn về bệnh này! Thúy Hà (Hải Phòng) Những trường hợp nhau cài răng lược sau khi sinh nhau sẽ không bong và chảy máu không cầm nên có thể có những nguy cơ sau: băng huyết sau sinh phải truyền máu, đe dọa đến tính mạng sản phụ; sót nhau gây nhiễm khuẩn sau sinh; sinh non do chảy máu nhiều; cắt tử cung; Nếu nhau cài đến bàng quang hay trực tràng thì đôi khi phải cắt bỏ một phần bàng quang hay trực tràng thì mới cầm máu được, gây hậu quả nặng nề như dò bang quang, âm đạo, trực tràng,... Nói chung nhau cài răng lược là một bệnh hiếm gặp nhưng rất nguy hiểm đe dọa đến tính mạng của thai phụ và trẻ sơ sinh. Nhau cài răng lược đã được ghi nhận chiếm 7% trong các nguyên nhân tử vong trong và sau mổ liên quan đến tình trạng mất máu. Và đây cũng là nguyên nhân cần phải truyền máu, gây nhiễm khuẩn hậu phẫu và những lỗ dò sau mổ. Một vấn đề khiến cho bệnh này càng n